Samoregulacja oznacza umiejętność kontrolowania własnych myśli, emocji i zachowań w sposób świadomy i zgodny z długoterminowymi celami. Osoby o wysokim poziomie tej cechy potrafią zachować spokój w stresujących sytuacjach, odraczać gratyfikację i kierować się racjonalnym myśleniem.

Według Petersona i Seligmana (2004) samoregulacja to „zdolność do panowania nad swoimi reakcjami, motywacjami i emocjami w sposób świadomy i celowy”. To cecha, która pozwala na skuteczne zarządzanie sobą i dążenie do sukcesu mimo trudności.

Czym jest samoregulacja?

Samoregulacja to złożona cecha charakteru, która wiąże się z umiejętnością kontrolowania swoich pragnień, emocji i zachowań. Osoby o wysokim poziomie samoregulacji potrafią skutecznie zarządzać swoimi reakcjami, co pozwala im osiągać cele i działać w sposób zgodny z własnymi wartościami.
Ludzie dobrze rozwinięci w tej cesze wierzą w swoją skuteczność i mają wysoką pewność siebie w dążeniu do realizacji zamierzeń. Są podziwiani za swoją zdolność do panowania nad rozczarowaniem i niepewnością, dzięki czemu lepiej radzą sobie z przeciwnościami losu.
Samoregulacja pomaga utrzymać równowagę, porządek i poczucie postępu w życiu. Jest to jednak zasób, który może zostać wyczerpany lub ulec zmęczeniu. Dobrą metaforą jest porównanie samoregulacji do mięśnia – jeśli jest nadmiernie eksploatowana, może ulec osłabieniu, ale jeśli jest regularnie ćwiczona, staje się silniejsza i bardziej wytrzymała.

Samoregulacja to fundament skutecznego działania i zdrowia psychicznego.

Osoby, które rozwijają samoregulację, częściej osiągają swoje cele, mają lepsze relacje i lepiej radzą sobie ze stresem. Badania pokazują, że samokontrola jest jednym z kluczowych czynników sukcesu w nauce, pracy i zdrowiu. W pracy może się to wyrażać poprzez kontrolowanie emocji podczas trudnych rozmów, konsekwentne realizowanie zadań, zarządzanie czasem. W codziennym życiu będzie widoczne w dbaniu o zdrowe nawyki, kontrolowaniu wydatków, czy unikaniu impulsywnych decyzji. Za to w relacjach będzie się to przejawiać przez cierpliwość w trudnych rozmowach, umiejętność panowania nad emocjami oraz świadome reagowanie na sytuacje konfliktowe.

Samoregulacja jest mocną stroną w kategorii umiarkowania, jednej z sześciu cnót, które dzielą 24 mocne strony na podkategorie. Umiarkowanie opisuje mocne strony, które pomagają kontrolować impulsy i zachować równowagę.

Samoregulacja w badaniach

Badania pokazują, że samoregulacja ma ogromny wpływ na sukces życiowy i zawodowy. Dzieci, które potrafiły odraczać gratyfikację w eksperymencie z piankami marshmallow, osiągały lepsze wyniki w nauce i były bardziej stabilne emocjonalnie w dorosłości (Mischel, 1989). Peterson i Seligman (2004) podkreślają, że samoregulacja pomaga w podejmowaniu lepszych decyzji, zwiększa odporność psychiczną i wpływa na wyższy poziom satysfakcji z życia. Podsumowując, osoby, które rozwijają samoregulację, mają większą kontrolę nad swoim życiem, są bardziej odporne na stres i lepiej radzą sobie w relacjach międzyludzkich.

Po czym poznasz samoregulację?

Czy masz naturalne predyspozycje do samokontroli?
W sytuacji konfliktowej zamiast natychmiastowej reakcji, zatrzymujesz się na chwilę, aby przemyśleć odpowiedź i uniknąć eskalacji problemu?

• Potrafisz kontrolować swoje emocje w stresujących sytuacjach.
• Podejmujesz decyzje w sposób świadomy, zamiast ulegać impulsom.
• Jesteś zdyscyplinowany i konsekwentny w realizacji celów.
• Potrafisz odraczać gratyfikację i pracować na długoterminowe efekty.
• Umiesz panować nad reakcjami w trudnych sytuacjach interpersonalnych.

Jak rozwijać samoregulację?

• Ćwicz uważność: Praktykuj świadome podejmowanie decyzji i zwracaj uwagę na swoje emocje.
• Stawiaj sobie realistyczne cele: Podziel większe zadania na mniejsze kroki, aby łatwiej utrzymać motywację.
• Unikaj impulsów: Zanim podejmiesz działanie, zadaj sobie pytanie, czy jest ono zgodne z Twoimi długoterminowymi celami.
• Dbaj o zdrowie fizyczne: Regularna aktywność fizyczna i odpowiednia dieta pomagają w lepszej kontroli emocji.
• Trenuj cierpliwość: Wprowadzaj nawyki, które wymagają konsekwencji i systematyczności, np. codzienne ćwiczenia czy naukę nowych umiejętności.

📝 Mini-wyzwanie: Przez tydzień przed podjęciem każdej ważnej decyzji poświęć 10 sekund na zastanowienie się, czy jest ona zgodna z Twoimi wartościami i długoterminowymi celami.
Uwaga! Używanie którejś ze swoich mocnych stron charakteru w sposób innowacyjny przez siedem dni z rzędu podnosi poziom odczuwanego szczęścia, zwiększa skuteczność używania danej mocnej strony i obniża objawy depresji (Schutte, Malouff, 2019).

Jak samoregulacja może stać się wyzwaniem?

Samoregulacja to cenna umiejętność, ale jej nadmiar lub niewłaściwe stosowanie mogą prowadzić do problemów.
Nadmierna kontrola emocji może sprawić, że zamiast świadomego zarządzania swoimi uczuciami, zaczniemy je tłumić. Jeśli nie pozwalamy sobie na wyrażanie emocji, może to prowadzić do narastającego napięcia i trudności w relacjach z innymi.
Innym wyzwaniem jest perfekcjonizm. Osoby, które za bardzo koncentrują się na samodyscyplinie, często stawiają sobie wygórowane wymagania i odczuwają frustrację, gdy nie spełniają własnych standardów. Nadmierna kontrola nad sobą może również ograniczać spontaniczność – skupienie na planach i celach sprawia, że trudno jest cieszyć się chwilą i pozwolić sobie na naturalne, swobodne działanie.
Długotrwała presja, by zawsze działać racjonalnie i mieć wszystko pod kontrolą, może prowadzić do przeciążenia emocjonalnego i wypalenia. Ciągłe kontrolowanie impulsów wymaga energii, a jeśli nie znajdujemy czasu na regenerację, nasze zasoby psychiczne mogą się wyczerpać.

Jak znaleźć równowagę?

Aby samoregulacja wspierała rozwój i dobre samopoczucie, warto pamiętać o kilku zasadach.
Pozwól sobie na emocje – nie musisz ich tłumić, ale naucz się wyrażać je w zdrowy sposób. Akceptacja własnych uczuć i umiejętność ich komunikowania to klucz do dobrego funkcjonowania w relacjach i radzenia sobie ze stresem.
Ważne jest również znalezienie balansu między kontrolą a spontanicznością. Samodyscyplina nie powinna oznaczać rezygnacji z przyjemności – czasem warto działać intuicyjnie i pozwolić sobie na swobodę.
Pamiętaj, że odpoczynek jest równie ważny, co działanie. Jeśli czujesz, że presja samokontroli staje się przytłaczająca, warto zrobić krok wstecz, pozwolić sobie na chwilę relaksu i odbudowanie energii. Świadome zarządzanie sobą to nie tylko umiejętność trzymania emocji w ryzach, ale także zdolność do rozpoznawania momentów, w których warto odpuścić i zadbać o własne potrzeby.

Podsumowanie

Samoregulacja to niezwykle cenna cecha, która pozwala kontrolować emocje, podejmować mądre decyzje i konsekwentnie dążyć do celów. Świadome pielęgnowanie tej mocnej strony prowadzi do większej stabilności emocjonalnej, sukcesów w życiu zawodowym i osobistym oraz lepszego zarządzania stresem. Jednak, jak każda cecha, wymaga równowagi – warto pamiętać, że samokontrola nie oznacza tłumienia emocji, ale świadome ich zarządzanie.

Mocne Strony Charakteru (VIA Character Strenths, Values in Action Character Strengths)

VIA Character Strengths to narzędzie psychologiczne opracowane w celu identyfikacji profili mocnych stron charakteru jednostki stworzone przez dr. Martina Seligmana i Christophera Petersona, wybitnych badaczy i psychologii pozytywnej. Pomaga dokonać klasyfikacji pozytywnych mocnych stron jednostek. Jego celem jest pomaganie ludziom w rozpoznawaniu i rozwijaniu ich potencjału. Wprowadza to nowe podejście w psychologii pozytywnej, mające na celu uczynienie życia bardziej satysfakcjonującym, zamiast skupienia się jedynie na leczeniu chorób psychicznych. Badania nad teorią VIA zostały przeprowadzone na globalną skalę, uwzględniając różne kultury i konteksty.

#kreatywność #ciekawość #rozsądek/otwartość umysłu #pasja zdobywania wiedzy #szerokie horyzonty umysłowe #waleczność/dzielność #pracowitość/wytrwałość #szczerość/autentyczność #witalność/entuzjazm #zdolność do kochania #przynależność/zespołowość #równość/uczciwość #przebaczanie/okazanie litości #skromność/pokora #samoregulacja/samokontrola #podziw dla piękna #nadzieja/optymizm #humor/wesołość #duchowość/religijność #inteligencja społeczna/emocjonalna #życzliwość/wspaniałomyślność #rozsądek/otwartość umysłu #przywództwo #roztropność #wdzięczność