Poznaj mocne strony charakteru według VIA

VIA Character Strengths (Values in Action) to bezpłatne, naukowo zweryfikowane narzędzie, które pozwala odkryć i zrozumieć swoje 24 mocne strony charakteru. Badania pokazują, że korzystanie z tego narzędzia może zwiększyć pewność siebie, szczęście, poprawić relacje oraz zmniejszyć stres i lęk. Warto podkreślić, że każdy posiada wszystkie 24 mocne strony, ale w różnym stopniu nasilenia. Zrozumienie ich hierarchii pozwala lepiej zarządzać swoim rozwojem osobistym i zawodowym.

Mocne strony charakteru

Historia VIA Character Strengths sięga początków psychologii pozytywnej, nurtu naukowego, który koncentruje się na tym, co sprawia, że ludzie funkcjonują dobrze i prowadzą satysfakcjonujące życie.

Christopher Peterson i Martin Seligman, opracowali w 2004 roku stworzyli klasyfikację 24 mocnych stron charakteru. Jej celem było opracowanie pozytywnego odpowiednika DSM (klasyfikacji zaburzeń psychicznych), aby nie skupiać się tylko na deficytach, ale także na tym, co pozwala ludziom rozwijać się i osiągać dobrostan.

Badacze przeanalizowali wartości moralne obecne w różnych kulturach i religiach – od filozofii Arystotelesa, przez buddyzm i konfucjanizm, po chrześcijaństwo i islam – aby zidentyfikować cechy uniwersalne, cenione przez ludzkość na przestrzeni dziejów. Wynikiem tej pracy było wyodrębnienie 6 cnót, które przejawiają się poprzez 24 mocne strony charakteru.

Obecnie kwestionariusz VIA dostępny na oficjalnej stronie składa się z 96 pytań i jest dostępny w języku angielskim. Trwają prace nad tłumaczeniami na inne języki. Wcześniejsze wersje kwestionariusza miały 120 lub 240 pytań.

Kwestionariusz VIA jest dostępny w wielu językach, co umożliwia osobom z różnych krajów odkrywanie swoich mocnych stron charakteru. Wersja dostępna (na dzień 12.02.2025) w języku polskim zawiera 120 pozycji.  Uzupełnienie kwestionariusza wraz z podstawowym raportem jest bezpłatne. Można zakupić dodatkowe raporty.

Cnoty a mocne strony – jaka jest różnica?

Cnoty to uniwersalne wartości moralne, które stanowią fundament dobrego życia. Są szerokimi kategoriami, w ramach których mieszczą się konkretne mocne strony charakteru – czyli cechy, które możemy obserwować, mierzyć i rozwijać.

KLUCZOWE RÓŻNICE

• Cnoty są abstrakcyjne, a mocne strony są ich praktycznym wyrazem.
• Cnoty nie są mierzalne, ale mocne strony można badać i rozwijać.
• Mocne strony można ćwiczyć i świadomie wykorzystywać w życiu codziennym.

JAK TO WYGLĄDA W PRAKTYCE?

Osoba posiadająca cnotę Mądrości może być otwarta na nowe informacje i dostrzegać zależności między różnymi aspektami rzeczywistości, a dzięki temu dzielić się wiedzą i pomagać innym w podejmowaniu mądrych decyzji. To, w jaki sposób ta osoba będzie to robić będzie zależało od jej mocnych stron. Posiadając wśród swoich najmocniejszych stron charakteru  Ciekawość, może popychać ją do zadawania pytań i uczenia się, które będzie umożliwiało poznawanie różnych perspektyw i zdobywanie nowych informacji. Za to posiadając Oryginalność, osoba taka może często szukać innowacyjnych sposób radzenia sobie z problemami, wymyślać nowe pomysły i eksperymentować z różnymi rozwiązaniami, czyli robić kreatywny użytek z tego sposobu myślenia.

Podsumowując, cnoty to szerokie wartości moralne, które są filarami etycznego i wartościowego życia. Są uniwersalne, ale nie są bezpośrednio mierzalne – stanowią raczej abstrakcyjny ideał. Za to mocne strony charakteru to konkretne, mierzalne cechy osobowości, które są praktycznym wyrazem cnót. Można je rozwijać i świadomie wykorzystywać w życiu codziennym.

24 mocne strony charakteru w podziale na 6 cnót

Poniżej znajdziesz podział 24 mocnych stron charakteru według klasyfikacji VIA, opartej na polskim tłumaczeniu narzędzia IPIP-VIA (Najderska, Cieciuch, 2013). Każda z tych mocnych stron odzwierciedla konkretną wartość moralną i pomaga w realizacji sześciu uniwersalnych cnót.

MĄDROŚĆ, z którą wiąże się zdolność do zdobywania i wykorzystywania wiedzy w sposób inteligentny i twórczy. Składa się na nią 5 mocnych stron charakteru:

• Oryginalność/twórczość (Creativity)
• Ciekawość (Curiosity)
• Rozsądek/otwartość umysłu (Judgment/Open-mindedness)
• Pasja zdobywania wiedzy (Love of learning)
• Szerokie horyzonty umysłowe (Perspective/Wisdom)

ODWAGA, z którą wiąże się działanie mimo trudności i pozostawanie wiernym wartościom. Składa się na nią 4 mocne strony charakteru:

• Waleczność/dzielność (Valor/Bravery)
• Pracowitość/wytrwałość/upór (Industry/Perseverance/Persistence)
• Spójność/szczerość/autentyczność (Integrity/Honesty/Authenticity)
• Werwa/entuzjazm/witalność (Zest/Enthusiasm/Vitality)

Humanitaryzm, z którą wiąże się zdolność do budowania relacji i troska o innych. Składa się na niego 3 mocne strony charakteru:

• Zdolność do kochania (Capacity for love)
• Życzliwość/wspaniałomyślność (Kindness/Generosity)
• Inteligencja społeczna/emocjonalna/wgląd w siebie (Social/Personal/Emotional intelligence)

Sprawiedliwość, z którą wiąże się dbanie o równość i harmonię społeczną. Składa się na nią 3 mocne strony charakteru:

• Przynależność/zespołowość (Citizenship/Teamwork)
• Równość/uczciwość (Equity/Fairness)
• Przywództwo (Leadership)

Umiarkowanie, z którą wiąże się zdolność do samokontroli i unikania skrajności. Składa się na nią 4 mocne strony charakteru:

• Umiejętność przebaczania/okazania litości (Forgiveness/Mercy)
• Skromność/pokora (Modesty/Humility)
• Roztropność (Prudence)
• Samoregulacja/samokontrola (Self-regulation/Self-control)

Transcendencja, z którą wiąże się zdolność do dostrzegania większego sensu i inspiracji w życiu. Składa się na nią 5 mocnych stron charakteru:

• Podziw dla piękna i doskonałości (Appreciation of Beauty & Excellence)
• Wdzięczność (Gratitude)
• Nadzieja/optymizm (Hope/Optimism)
• Humor/wesołość (Humor/Playfulness)
• Duchowość/religijność (Spirituality/Religiousness)

Korzyści z VIA w miejscu pracy

Pracownicy i pracowniczki często doświadczają frustracji, gdy ich zadania nie są dopasowane do ich mocnych stron. VIA może im pomóc odkryć naturalne predyspozycje i znaleźć role, w których mogą ich używać. Na przykład osoba z mocną stroną inteligencji społecznej może się dobrze odnaleźć w pracy zespołowej lub obsłudze klienta, natomiast ktoś z rozwiniętą samokontrolą może wnieść wiele wkładu w budowanie strategii lub zarządzanie realizacją długofalowych celów.

Liderzy, liderki, menedżerowie i menedżerki mogą użyć VIA do lepszego zarządzania zespołem. Rozumiejąc mocne strony swoich pracowników, mogą przydzielać im zadania zgodne z ich predyspozycjami, co może zwiększać motywację i efektywność poszczególnych osób. Zamiast oczekiwać, że wszyscy będą dobrzy we wszystkim, liderzy mogą skupić się na rozwijaniu mocnych stron pracowników. Na przykład lider zespołu sprzedażowego, który zauważy, że jedna z osób wykazuje się wyjątkową życzliwością i zdolnością do budowania relacji, może skierować ją do długoterminowej obsługi kluczowych klientów, gdzie mocne strony tej osoby mogą być lepiej użyte.

Zespoły i organizacje korzystając z VIA, mogą tworzyć kulturę lepszej współpracy. Kiedy członkowie zespołu rozumieją swoje mocne strony, łatwiej im się wzajemnie uzupełniać i efektywnie komunikować. Przykładowo, w dynamicznym środowisku startupu ktoś z mocną stroną oryginalności będzie inicjować innowacyjne pomysły, podczas gdy osoba z wysokim poziomem roztropności może wnieść realistyczne wdrożenie. Takie świadome podejście do mocnych stron członków zespołu pozwala wszystkim na lepsze dopasowanie ról, większą efektywność i bardziej harmonijną współpracę.

Kolejne kroki we wzmocnieniu swojego charakteru

Chcesz lepiej poznać swoje mocne strony i świadomie je wykorzystywać w codziennym życiu i pracy? Wypełnij bezpłatny kwestionariusz VIA, aby odkryć swoje unikalne predyspozycje:

• Uzupełnij kwestionariusz VIA i poznaj swoje mocne strony – https://www.viacharacter.org/surveys/takesurvey
• Po poznaniu wyników warto zastanowić się, jak świadomie korzystać ze swoich talentów i rozwijać je na co dzień. Na moim blogu znajdziesz praktyczne wskazówki, jak pracować z poszczególnymi mocnymi stronami i wdrażać je w życie i swoją pracę.
• Nie zatrzymuj się na teorii – pracuj z wynikami, rozwijaj swoje predyspozycje i buduj życie w zgodzie z Twoimi mocnymi stronami.

Zrozumienie swoich mocnych stron to nie tylko ciekawostka, ale przede wszystkim praktyczne narzędzie do lepszego życia i efektywniejszej pracy. Kiedy wiesz, jakie cechy są Twoimi naturalnymi atutami, możesz świadomie korzystać z nich na co dzień – w podejmowaniu decyzji, budowaniu relacji i rozwijaniu kariery. To prosty, a jednocześnie potężny sposób na zwiększenie satysfakcji i skuteczności w pracy i życiu.

Źródła

• Peterson, C., & Seligman, M. E. P. (2004). Character Strengths and Virtues: A Handbook and Classification. Oxford University Press.
• Niemiec, R. M. (2018). The Power of Character Strengths: Appreciate and Ignite Your Positive Personality. VIA Institute on Character.
• Mayerson, D. (2020). The Strengths-Based Workbook for Stress Relief.
• Linkins, M. (2018). Positive Psychology in the Classroom: Practical Strategies to Promote Well-Being.
• Najderska M., Cieciuch J. (2013). Polska adaptacja kwestionariusza do pomiaru mocnych stron charakteru.
• Najderska, M. (2021). Mocne strony charakteru w strukturze osobowości dorastających i dorosłych.