Jak przedłużyć korzyści z wakacji i uniknąć stresu po powrocie z urlopu?
Czy to w ogóle możliwe, aby uniknąć „twardego lądowania” po urlopie?
W czasie okresu wakacyjnego lubię rozmawiać z ludźmi o ich urlopach. Lubię cieszyć się z innymi ich wspomnieniami dobrej zabawy i relaksu, którego im na codzień brakuje. Jestem jednak nieustannie zaskoczona tym, jak szybko ludzie wydatkują energię zaraz po powrocie. Często na moje pytanie: „jak Twój urlop?” słyszę, odpowiedź „już nie pamiętam”. Kiedy jednak dowiaduję, że czyjś urlop skończył się zaledwie kilkanaście dni wcześniej, czuję smutek. Uświadamia mi to, że ilość stresujących zadań i działań pod presją czasu szybko zużył zregenerowane siły i energię osoby, z którą rozmawiam. Dlatego postanowiłam podzielić się tym, w jaki sposób korzystając z doniesień naukowych możemy czerpać psychologiczne korzyści z naszych wakacji.
Korzyści z wakacji możemy przedłużyć. Żeby to zrobić potrzebujemy jednak nie tylko planu na wakacje, ale także planu powrotu z wakacji. Przeczytaj o tym, co zrobić, aby z naładowanych podczas wakacji baterie mądrze korzystać.
Dlaczego wakacje są ważne?
Okres wakacji to czas odpoczynku, zwolnienia od codziennych odpowiedzialności, często zmiany rytmu dnia i podejmowanych aktywności. Różnimy się tym jak ładujemy baterie. Dla jednych będzie to relaksujący wypoczynek w hamaku z książką, a dla innych intensywna wycieczka rowerowa. Ten rodzaj wakacyjnego resetu przynosi coś więcej niż odczucie chwilowej przyjemności. Wiele badań potwierdza korzyści jakie niosą wakacje.
Badania sugerują, że wypoczynek jest ważnym predyktorem naszego dobrego samopoczucia i zadowolenia z życia, w tym naszego zdrowia, zaangażowania w pracę, kreatywności, a nawet satysfakcji małżeńskiej.
WAKACJE WPŁYWAJĄ NA CIAŁO I SAMOPOCZUCIE
Naukowcy zbadali tę kwestię w rygorystycznych badaniach. Przeanalizowali oni wpływ wakacji spędzonych w kurorcie i odosobnienia medytacyjnego na biologiczne miary stresu i funkcji odpornościowych. Dane wykazały, że oba rodzaje wypoczynku przynoszą korzyści – więcej energii i mniejszy niż przed wyjazdem poziom stresu. Oba rodzaje wakacji silnie i natychmiastowo wpływają na funkcje odpornościowe organizmu. Uczestnicy, którzy za to wzięli udział w odosobnieniu medytacyjnym, wykazali również wzrost aktywności przeciwwirusowej. Wybierz więc swoją ulubioną aktywność rekreacyjną.
PRZERWY ZWIĘKSZAJĄ PRODUKTYWNOŚĆ
Kolejną osobistą i zawodową zaletą korzystania z wakacji jest możliwość oderwania się od pracy. Po urlopie wiele osób twierdzi, że są „odświeżeni i podekscytowani powrotem do pracy”. The Wall Street Journal, za badaniami Oxford Economics, donosi, że niewykorzystany urlop kosztuje amerykański biznes 224 miliardy dolarów rocznie.
Niezdolność do oderwania się od pracy wiąże się z objawami wypalenia zawodowego, które negatywnie wpływa na dobre samopoczucie i produktywność. Jednak odłączenie się od zadań, kiedy nie jesteśmy w pracy, sprawia, że jesteśmy bardziej odporni na stres, ale także bardziej produktywni i zaangażowani w pracę.
Nawet krótki weekendowy wypad może zapewnić znaczną regenerację stresu związanego z pracą, podczas gdy dłuższe wyjazdy zapewniają jeszcze większą ulgę.
ZMIANA TEMPA PRACY ZWIĘKSZA KREATYWNOŚĆ
Kolejną korzyścią zawodową wynikającą z wzięcia wolnego jest wzrost kreatywności.
Badania pokazują, że kontakt z nowymi i różnymi doświadczeniami zwiększa kreatywność. Przykładowo, jedno z badań wykazało, że czterodniowa wędrówka na łonie natury bez dostępu do jakichkolwiek urządzeń (co w dzisiejszych czasach jest bardzo nietypowym doświadczeniem) doprowadziła do 50-procentowego wzrostu kreatywności.
Badania obrazowania mózgu pokazują, że nic nie robienie, bezczynność, marzenia i relaks tworzą fale alfa w mózgu, które są kluczem do kreatywnych spostrzeżeń i innowacyjnych przełomów.
A badania przeprowadzone przez dr Barbarę Fredrickson wykazały, że pozytywne emocje – takie, jakie odczuwamy podczas relaksujących, wesołych wakacji – sprawiają, że jesteśmy bardziej pomysłowi i potrafimy myśleć nieszablonowo. Możemy czerpać korzyści psychologiczne z wakacji jeszcze przed ich rozpoczęciem, ponieważ zwiększamy nasze oczekiwania poprzez planowanie, oglądanie zdjęć miejsca docelowego i rozmawianie o planach wakacyjnych z innymi. To z reguły uruchamia nadzieję, ekscytację i radosne wyczekiwanie.
Stwórz powakacyjny plan podtrzymujący dobre samopoczucie
Ten specyficzny czas po wakacjach, kiedy ich pozytywne efekty zaczynają ustępować, nazywany jest „okresem zanikania”. Badania wykazały, że okres ten może trwać nawet od trzech dni do czterech tygodni po wakacjach! W tym okresie stres stopniowo wzrasta, czasami niestety osiągając wyższy poziom niż przed wakacjami. Podczas gdy wspomnienia z wakacji mogą trwać wiecznie, to pozytywne efekty urlopu szybko mogą stać się ulotne. Dlatego zachęcam Cię do stworzenia powakacyjnego planu podtrzymującego dobre samopoczucie.
W zawodowym kalendarzu planuj nie tylko wakacje, ale także powrót po nich. Stres związany z wymaganiami pracy jest wrogiem korzyści płynących z wakacji.
- Blokuj kalendarz
Planowanie czasu powrotu do pracy, a także spotkań i rodzajów zadań pozwala zarządzać poziomem własnego pobudzenia lub zmęczenia. Jeśli tego nie zrobisz, inni zrobią to za ciebie. Przez to podniesiesz ryzyko przepracowania już w pierwszych dniach po powrocie z wakacji. Im wcześniej rozpoczniesz planowanie i blokowanie czasu, tym prawdopodobnie lepiej zapanujesz nad kalendarzem – uprzedzisz bowiem zapełnianie się go bez twojego udziału.
- Spowolnij tempo
Zablokuj od 2 do 4 dni po powrocie z wakacji. Nie oznacza to, że nie będziesz pracować, ale pozwoli ci to kontrolować sposób powrotu do pracy. Zacznij od lekkich i mało wymagających zadań. Stopniowo zajmij się tymi bardziej wymagającymi.
- Planuj zadania, które dodają ci energii
Jeśli to możliwe, to spróbuj zaplanować te działania i spotkania, które sprawiają ci radość i dodają energii. Bardziej energochłonne zadania zaplanuj w ciągu dnia kiedy nie potrzebujesz zajmować się niczym innym. Zadbaj o to, aby w ciągu jednego dnia nie blokować wymagających zadań.
- Pilnuj rytmu przerw
Co najmniej przez następne dwa tygodnie po wakacjach, każdego dnia blokuj 30-60 minut na obiad, aby zapewnić sobie dedykowaną przerwę w ciągu dnia. Pamiętaj, że potrzebujesz przerw pomiędzy spotkaniami, szczególnie jeśli prowadzisz je w trybie online. Planuj godzinne spotkania na 45-50 minut i skorzystaj z przerwy, którą dzięki temu zyskasz.
- Planuj rekreację także po urlopie
Po powrocie z wakacji mamy tendencję do odczuwania, że powinniśmy powstrzymać się od zajęć rekreacyjnych przez jakiś czas, ponieważ w końcu… właśnie wróciliśmy z wakacji. Jeśli tak się czujesz, pozwól, że cię uspokoję – to uczucie jest związane z poczuciem winy, które nie znajduje potwierdzenia w nauce. W rzeczywistości badania wykazały, że planowanie zajęć rekreacyjnych po wakacjach może pomóc przedłużyć „okres zanikania”, zwłaszcza jeśli aktywność zachęca do relaksu.
Warto więc zaplanować dzień lub dwa po powrocie z wakacji na spotkanie z przyjaciółmi, odwiedziny ulubionej galerii, masaż albo wycieczkę rowerową.
- Przewiduj i redukuj stres w domu
Nie tylko praca może być przyczyną napięcia powrocie z wakacji. Jeśli wyjeżdżasz w pośpiechu i nie myślisz o swoim samopoczuciu po powrocie, to bałagan, który zastaniesz może cię wyprowadzić z równowagi. Pomyśl nad tym, jak możesz zminimalizować swój wysiłek zaraz po powrocie. Być może warto w drodze powrotnej zamówić zakupy zamiast tracić pierwszy dzień na stanie w kolejkach. Być może poprosić sąsiadów o skoszenie trawnika podczas twojego urlopu zamiast spędzać cały dzień na porządkowanie ogrodu, który przez 2 tygodnie zarósł. Być może warto odwołać dodatkowe zajęcia, na które dojeżdżasz 40 min. Postaraj się przewidzieć, co zastaniesz kiedy wrócisz i zaplanuj działania, które ułatwią ci przyjazny powrót.
I wreszcie, pozwól sobie na cieszenie się ze swoich wakacji i czerpanie z nich korzyści tak długo jak to możliwe.
Photo by S&B Vonlanthen on Unsplash
Źródła
- Epel, E. S., Puterman, E. (2016). Meditation and vacation effects have an impact on disease-associated molecular phenotypes
- Silverman E. „The Price of Unused Vacation Time: $224 Billion” The Wall Street Journal https://www.wsj.com/articles/BL-ATWORKB-2313
- Sonnentag, S., Fritz, C. (2014). Recovery from job stress: The stressor-detachment model as an integrative framework
- Chen, C. C., Petrick, J. F., Shahvali, M. (2014). Tourism Experiences as a Stress Reliever: Examining the Effects of Tourism Recovery Experiences on Life Satisfaction
- University of Utah (2012). Nature nurtures creativity after four days of hiking
- Smallwood, J. Schooler J. (2014) The Science of Mind Wandering: Empirically Navigating the Stream of Consciousness
- Fredrickson, B. L. (2004) The broaden-and-build theory of positive emotions
- Gump B. B., Hruska B., Pressman S. D., Park A., Bendinskas K. G. (2020). Vacation’s lingering benefits, but only for those with low stress jobs
No Comments