Wywiad mocnych stron: Jak w coachingu odkrywać potencjał klienta

Podejście bazujące na mocnych stronach nadal jest innowacyjne. To nie tylko popularny nurt w psychologii pozytywnej, ale także skuteczny sposób wspierania klientów w odkrywaniu ich potencjału. Wywiad mocnych stron (strengths interview), czyli rozmowa skoncentrowana na mocnych stronach, to jedno z narzędzi, które pozwala coachom pogłębić zrozumienie i rozwój swoich klientów. Dzięki tej metodzie można nie tylko odkrywać talenty, ale również wspierać ich świadome wykorzystywanie w codziennym życiu.

Czym jest wywiad na temat mocnych stron?

Wywiad mocnych stron to zaplanowana rozmowa, która ma na celu odkrycie, zrozumienie i praktyczne zastosowanie mocnych stron klienta. To narzędzie wykracza poza tradycyjne rozmowy coachingowe, ponieważ skupia się na zasobach, które klient już posiada. Coach w tej metodzie pomaga klientowi zidentyfikować jego naturalne talenty, zastanowić się nad ich wpływem na życie i wspólnie opracować strategie ich efektywnego wykorzystania. Dzięki temu klient zyskuje większą świadomość swojego potencjału i lepiej radzi sobie z wyzwaniami.

Wywiad taki obejmuje kilka kluczowych elementów: identyfikację mocnych stron, refleksję nad ich znaczeniem oraz planowanie działań, które pozwolą klientowi w pełni wykorzystać swój potencjał. Proces ten jest skoncentrowany na odkrywaniu tego, co w kliencie najlepsze, zamiast skupiać się na problemach czy deficytach.

W jaki sposób klienci zyskują uczestnicząc w wywiadzie mocnych stron?

Rozmowa o mocnych stronach przynosi wiele korzyści. Po pierwsze, zwiększa samoświadomość klienta, co pozwala mu lepiej zrozumieć, jakie cechy i talenty wpływają na jego sukcesy. Po drugie, buduje poczucie własnej wartości i pewności siebie, ponieważ klient zaczyna dostrzegać swoje zasoby jako coś unikalnego i wartościowego. Po trzecie, taka rozmowa inspiruje do działania, ponieważ klient nie tylko odkrywa swoje mocne strony, ale także otrzymuje wskazówki, jak je efektywnie wykorzystywać. Dodatkowo, wywiad kieruje uwagę klienta na możliwości, co może być szczególnie pomocne w trudnych sytuacjach.

Skuteczność wywiadu mocnych stron była przedmiotem kilku badań. Na przykład, badanie przeprowadzone przez Forest, A., Linley, P. (2010) wykazało, że rozmowy skoncentrowane na mocnych stronach istotnie poprawiają poczucie własnej wartości i satysfakcję klientów. Wyniki sugerują, że metoda ta pomaga w zwiększeniu samoświadomości i daje klientom narzędzia do skuteczniejszego radzenia sobie z wyzwaniami.

Inne badanie, przeprowadzone przez Govindji, R., Linley, P. (2007), wskazuje, że praca z mocnymi stronami prowadzi do wzrostu dobrostanu psychicznego i zwiększenia poczucia kompetencji. Wywiad jako część podejścia opartego na mocnych stronach, wspiera te wyniki, umożliwiając klientom rozwijanie ich unikalnych talentów w praktyczny sposób.

Jak wygląda wywiad na temat mocnych stron?

Wywiad taki można podzielić na kilka etapów.

1. Wprowadzenie

Na początku rozmowy wyjaśnij cel i zbuduj atmosferę zaufania. Ważne jest, aby klient czuł się komfortowo i był gotowy do otwartej rozmowy.

Możesz powiedzieć: „Dziś skupimy się na Twoich mocnych stronach, aby odkryć, jak mogą wspierać Cię w osiąganiu celów. Jak często zdarza Ci się na ich temat rozmawiać? Co może być dla Ciebie w tej rozmowie ciekawego? Będziemy poruszać różne tematy powiązane z Twoimi mocnymi stronami i zasobami. Może się okazać, że dzisiejsza rozmowa dopiero otworzy temat i po jej zakończeniu nadal będą Ci przychodziły do głowy przykłady i to jest w porządku”.

2. Identyfikacja mocnych stron

W drugiej kolejności przychodzi czas na właściwe pytania pytania, które pomagają odkryć, co przychodzi klientowi z łatwością, co sprawia mu radość i co daje mu energię.

Przykładowe pytania mogą brzmieć: „Co przychodzi Ci naturalnie?”, „W jakich sytuacjach czujesz się najbardziej sobą?”. Możesz również wykorzystać narzędzia diagnostyczne, takie jak CliftonStrengths Gallupa (popularnie, niezbyt trafnie nazywane test Gallupa) albo VIA Character Strengths. Po więcej pytań sięgnij do dalszej części artykułu, gdzie znajdziesz 100 różnych pytań, które możesz użyć w wywiadzie poświęconym mocnym stronom.

3. Refleksja nad mocnymi stronami

Pytania, które eksplorują to, co jest dla danej osoby charakterystyczne, w jakich sytuacjach czuje się naturalnie, co ją motywuje itp. przynoszą wiele spostrzeżeń, które warto omówić. Z pytań identyfijmujących talenty i mocne strony wyłonią się pewne wzorce. Dlatego właśnie warto zachęcać klienta do refleksji nad tym, co odkrył. Te przemyślenia będą w naturalny sposób kierunkować klienta na zrozumienie tego, jak jego/jej cechy wpływały na jego/jej dotychczasowe życie i jak mogą wspierać jego/ją w przyszłości. Na tym etapie klient ma szansę głębiej zastanowić się nad swoimi zasobami i ich praktycznym znaczeniem.

4. Planowanie działań

Na tym etapie coach wspólnie z klientem opracowuje strategie, które pozwolą na świadome wykorzystanie odkrytych mocnych stron. Mogą to być zarówno konkretne kroki w realizacji celów zawodowych, jak i sposoby radzenia sobie w trudnych sytuacjach. Kluczowe jest, aby klient wychodził z sesji z poczuciem jasności co do tego, jak użyć swojego potencjału w praktyce.

Jakie pytania zadawać w Strengths Interview?

Jednym z najważniejszych elementów Strengths Interview są pytania, które inspirują klienta do refleksji i działania. Pytania mogą dotyczyć zarówno identyfikacji mocnych stron, jak i ich praktycznego zastosowania. Coachowie mogą korzystać z gotowych zestawów pytań, takich jak lista 100 pytań przygotowana specjalnie do Strengths Interview. Pytania te pomagają prowadzić rozmowę w sposób spójny i ukierunkowany na osiągnięcie konkretnych efektów.

SAMOŚWIADOMOŚĆ

• Co sprawia, że czujesz się najbardziej sobą?
• W jakich sytuacjach czujesz się wyjątkowo pewnie?
• Jakie działania przychodzą Ci z łatwością?
• Co najczęściej inni podziwiają w Tobie?
• W jakich sytuacjach odczuwasz flow – całkowite skupienie i przyjemność?
• Kiedy ostatnio czułeś się wyjątkowo skuteczny? Co wtedy robiłeś?
• Co motywuje Cię do działania każdego dnia?
• Jakie umiejętności przychodzą Ci naturalnie?
• Co od zawsze lubisz robić?
• Jakie cechy widzisz u siebie jako wyjątkowe?

WSPOMNIENIA I DOŚWIADCZENIA

• Jakie były Twoje największe sukcesy w życiu?
• Jakie wyzwania pokonałeś z łatwością?
• Jakie role w zespołach lubisz przyjmować?
• Kiedy ostatnio poczułeś dumę z siebie?
• Jaka była Twoja ulubiona aktywność w dzieciństwie?
• Jakie cechy pomagały Ci odnosić sukcesy w przeszłości?
• Co inni często proszą Cię, abyś zrobił?
• Jakie były Twoje największe osiągnięcia zawodowe?
• W jakich sytuacjach wybijasz się ponad innych?
• Jakie Twoje działania przynosiły najlepsze efekty?

PASJE I ZAINTERESOWANIA

• Co naprawdę lubisz robić w wolnym czasie?
• Jakie tematy najbardziej Cię interesują?
• Jakie umiejętności rozwijasz z przyjemnością?
• Co mógłbyś robić godzinami, nie czując zmęczenia?
• Jakie aktywności dają Ci poczucie energii i radości?
• Czego nowego zawsze chcesz się nauczyć?
• Co sprawia, że czujesz się kreatywny?
• Jakie hobby lub zainteresowania odzwierciedlają Twoje mocne strony?
• Co sprawia, że zapominasz o całym świecie?
• Jakie działania sprawiają, że czujesz się najbardziej zaangażowany?

RELACJE I INTERAKCJE

• Jakie role pełnisz w relacjach z innymi?
• Co cenisz w kontaktach z ludźmi?
• Jakie cechy pomagają Ci budować trwałe relacje?
• Jak wspierasz innych w trudnych chwilach?
• Jak ludzie opisaliby Twoje największe talenty?
• Kiedy czujesz się najlepszym liderem/liderką?
• Co sprawia, że jesteś skutecznym członkiem zespołu?

WARTOŚCI I MOTYWACJE

• Co jest dla Ciebie najważniejsze w życiu?
• Jakie wartości kierują Twoim działaniem?
• Co napędza Cię do osiągania celów?
• Jakie cechy pomagają Ci wytrwać w trudnych chwilach?
• Co chcesz dawać innym poprzez swoje działania?
• Jakie działania sprawiają, że czujesz się spełniony?
• Co w Twoim życiu jest źródłem największej radości?
• W jaki sposób Twoje mocne strony wspierają Twoje wartości?
• Jak definiujesz swój sukces?
• Jak Twoje talenty pomagają Ci osiągać cele?

UMIEJĘTNOŚCI I ZDOLNOŚCI

• Jakie zadania wykonujesz najłatwiej?
• Jakie umiejętności rozwijałeś przez całe życie?
• Które Twoje zdolności są najbardziej wszechstronne?
• Jakie działania zawsze kończą się sukcesem?
• Jakie techniczne lub praktyczne umiejętności posiadasz?
• Co robisz szybciej niż inni?
• Jakie zdolności rozwijałeś z przyjemnością?
• Jakie działania są Twoją mocną stroną w pracy?
• Jakie zadania lub projekty najbardziej Cię angażują?
• Jakie umiejętności uważasz za swoje kluczowe atuty?

WYZWANIA

• Jakie trudności potrafisz przezwyciężyć lepiej niż inni?
• Co pomogło Ci pokonać najtrudniejsze chwile w życiu?
• Jakie umiejętności rozwijasz, by radzić sobie z wyzwaniami?
• Co robisz, aby przekształcić porażki w sukcesy?
• Jak radzisz sobie ze stresem?
• Jak Twoje mocne strony pomagają Ci pokonać trudności?
• W jaki sposób wykorzystujesz talenty w sytuacjach kryzysowych?
• Jakie cechy pomagają Ci radzić sobie z niepewnością?
• Jakie lekcje wyniosłeś z trudnych doświadczeń?
• Jakie działania podejmujesz, by stale się rozwijać?

OPINIE INNYCH

• Co inni widzą w Tobie jako Twoją największą siłę?
• Jakie Twoje działania inni doceniają najbardziej?
• Jakie komplementy często słyszysz?
• W czym ludzie najczęściej proszą Cię o pomoc?
• Jakie role w grupie naturalnie przyjmujesz?
• Jakie Twoje cechy wyróżniają Cię spośród innych?
• Co współpracownicy lubią w Twoim stylu pracy?
• Jak Twoje relacje z ludźmi odzwierciedlają Twoje talenty?
• Jakie opinie na Twój temat pomogły Ci zrozumieć Twoje mocne strony?
• Jakie cechy ludzie często przypisują Tobie?

MARZENIA I CELE

• Jakie cele najbardziej Cię ekscytują?
• Co chciałbyś osiągnąć w najbliższej przyszłości?
• Jakie Twoje talenty mogą pomóc Ci osiągnąć marzenia?
• Co jest Twoim największym zawodowym celem?
• Jak Twoje mocne strony mogą wspierać Twoje ambicje?
• Jakie działania sprawiają, że czujesz się bliżej swoich celów?
• Co chcesz robić, wykorzystując swoje talenty?
• Jak Twoje umiejętności mogą wspierać innych?
• Jakie cechy pomagają Ci osiągać długoterminowe cele?
• Jakie Twoje sukcesy motywują Cię do dalszego działania?

ROZWÓJ I PRZYSZŁOŚĆ

• Jakie nowe umiejętności chciałbyś rozwijać?
• Co sprawia, że czujesz się pewny swojej przyszłości?
• Jakie cechy lub zdolności chcesz wykorzystać w swojej karierze?
• Jak możesz lepiej wykorzystać swoje talenty w codziennym życiu?
• Jakie działania mogą Cię prowadzić do rozwoju osobistego?
• Jak możesz jeszcze bardziej rozwijać swoje mocne strony?
• Jakie role w przyszłości chciałbyś przyjąć, korzystając z talentów?
• Jak Twoje mocne strony pomagają Ci budować trwały sukces?
• Co chciałbyś osiągnąć dzięki rozwijaniu swoich talentów?
• Jak widzisz siebie, gdy w pełni wykorzystasz swój potencjał?

Podsumowanie

Wywiad na temat mocnych stron to skuteczne narzędzie w pracy coacha, które pomaga klientom odkrywać ich potencjał i w pełni go wykorzystywać. Dzięki tej metodzie klienci zyskują większą świadomość swoich zasobów, budują pewność siebie i znajdują nowe sposoby na realizację swoich celów. Strengths Interview to nie tylko rozmowa, ale proces, który zmienia perspektywę klienta na siebie i swoje możliwości. Wprowadzenie tej metody do praktyki coachingowej to krok w stronę bardziej świadomej i efektywnej pracy z klientami.

Dowiedz się więcej

1. Forest, A., & Linley, P. A. (2010). Strengths coaching with leaders. International Coaching Psychology Review, 5(1)
2. Govindji, R., & Linley, P. A. (2007). Strengths use, self-concordance and well-being: Implications for strengths coaching and coaching psychologists. International Coaching Psychology Review, 2(2)
3. Seligman, M. E. P., & Peterson, C. (2004). Character Strengths and Virtues: A Handbook and Classification
4. Clifton, D. O., & Anderson, E. (2006). StrengthsFinder 2.0